Súng in 3D và những điều bạn chưa biết!

Súng in 3D có hoạt động được hay không?

Đây là câu hỏi được nhiều người đặt ra và câu trả lời là CÓ. Nếu được chế tạo đúng cách, súng in 3D có thể hoạt động được. Tuy nhiên, chất lượng an toàn của súng sẽ không đảm bảo – Khiến chúng trở thành lựa chọn ít lý tưởng hơn cho những tên tội phạm muốn sở hữu một khẩu súng chưa đăng ký.

Rất nhiều cải tiến được thực hiện kể từ khi bộ phim The Liberator được phát hành (tạm dịch “Người giải phóng” là một bộ phim truyền hình nhỏ về chiến tranh hoạt hình dành cho người lớn của Mỹ do Jeb Stuart tạo ra và viết kịch bản). Một phần trong mục tiêu của họ là giúp cho việc in súng 3D với giá và vật liệu rẻ nhất có thể, họ tiếp tục việc in 3D bộ phận súng bao gồm nòng hạ AR-15, khung Glock, bộ đẩy về AK (có thể xử lý 2.000 viên đạn và chỉ được in 3D một phần) và một số súng lục như Songbird (chủ yếu được in 3D). Dù các bộ phận của súng trước đây (khung Glock, bộ đẩy về AK, v.v.) vẫn yêu cầu hoàn thiện một loạt các bộ phận kim loại, thì một số loại khác vẫn có thể in 3D hoàn toàn.

Súng in 3D có hợp pháp hay không?

Ở hầu hết các quốc gia, việc phân phối các mô hình súng in 3D là bất hợp pháp. Tuy nhiên, ở Mỹ lại là một trường hợp ngoại lệ, tranh cãi xoanh quanh vấn để này đã diễn ra suốt 4 năm do cuộc chiến pháp lý đang diễn ra và những thay đổi trong đường lối của chính phủ.

Ví dụ đáng chú ý về việc một công ty cố gắng lách luật vào tháng 3 năm 2020, khi một công ty của Mỹ liên kết với Cody Wilson (người từng điều hành Defense Distributed) đã gây xôn xao vì bán dữ liệu kèm giấy phép sử dụng súng cho người dân New Jersey.

Súng in 3D có thật không thể truy xuất nguồn gốc?

Không như các loại súng truyền thống thường có số series và yêu cầu kiểm tra lý lịch người  mua, hầu hết súng in 3D không bị kiểm soát.

Theo báo cáo của Clarion Ledger – một giáo sư và nghiên cứu sinh tại Đại học Mississippi đã tạo ra một cách để theo dõi súng được in 3D, bằng cách thu thập dấu vết của các polyme sử dụng để in súng và sau đó xác định chúng bằng phương pháp khối phổ diện rộng.

Các nhà nghiên cứu đã đưa ra các loại polyme khác nhau được dùng để in súng vào cơ sở dữ liệu để giúp các chuyên gia pháp y xác định liệu tội phạm có sử dụng súng in 3D hay không. 

Lịch sử sơ lược về súng in 3D

Cody Wilson – Người sáng lập tổ chức Defense Distributed

Khẩu súng in 3D hoàn thiện đầu tiên trên thế giới được thiết kế vào năm 2013 bởi Cody Wilson – Một người theo chủ nghĩa vô chính phủ tiền điện tử và là người sáng lập tổ chức thợ chế tạo súng nguồn mở của Texas Defense Distributed. Các file 3D cho khẩu súng lục này là file đầu tiên được phát hành trên thế giới. Họ đã gây ra một cuộc tranh cãi chưa từng có và vẫn còn tồn tại trong cộng đồng in 3D cho đến ngày nay.

Sau khi các file dành cho Liberator được tải xuống hơn 100.000 lần trong 2 ngày, Bộ Ngoại giao Mỹ đã buộc Defense Distributed gỡ bỏ mô hình này. Đề nghị của Chính phủ Mỹ đã làm dấy lên một cuộc chiến pháp lý giữa phe vô chính phủ công nghệ và chính phủ tiền nhiệm.

Hầu hết các khẩu súng in 3D xuất hiện cho đến nay đều ở dạng súng lục. Các bộ phận có thể in 3D cho vũ khí bán tự động được phát hành bởi Defense Distributed đã bị cảnh sát tịch thu.

Liberator, một khẩu súng in 3D được làm gần như hoàn toàn bằng nhựa (Nguồn: AP)

Mọi thành phần của Liberator đều được in 3D ngoại trừ chốt bắn kim loại và đạn. Người sáng lập Defense Distributed cũng đã tạo ra một vũ khí tự động không được in 3D hoàn toàn nhưng được trang bị các bộ phận in 3D.

Kể từ đó, Wilson đã tiếp tục chiến dịch của mình để đưa súng cầm tay tự chế trở thành tâm điểm. Sau khi mô hình 3D của súng bị buộc gỡ khỏi Internet, Defense Distributed đã phát hành Ghost Gunner, một máy phay CNC để bàn được thiết kế để sản xuất súng. Lúc đầu, máy chỉ có khả năng sản xuất bộ thu cho AK-15. Tuy nhiên, kể từ đó, Wilson đã nâng cấp phần mềm Ghost Gunner để có khả năng tạo khung nhôm của khẩu súng ngắn M1911.

Trong khi Wilson tin rằng anh ấy đang ủng hộ quyền sử dụng súng bằng cách làm cho việc sản xuất súng dễ tiếp cận hơn và không thể truy xuất. Những người khác lại lo lắng về việc công nghệ này sẽ rơi vào tay kẻ xấu. Trên khắp thế giới, các quốc gia đang thông qua luật gộp súng in 3D với súng truyền thống vào chung một hạng mục. Ở một số nơi, ngay cả việc có mô hình in 3D của súng cũng bị coi là sở hữu vũ khí bất hợp pháp.

Thực trạng hiện tại

Như đã đề cập, ứng dụng súng in 3D đang trở nên không cần thiết đối với các nhóm như Defense Distributed, đã chuyển trọng tâm từ việc in súng từ nhựa sang phay CNC. Điều này phần lớn là do súng in 3D không đáng tin cậy đồng thời do máy CNC để bàn đã trở nên dễ tiếp cận hơn.

Mặc dù súng in 3D bị cấm ở hầu hết các quốc gia, nhưng chúng vẫn có thể tìm thấy ở một số nơi. Dưới đây là cách các chính phủ trên thế giới xử lý súng in 3D và phản ứng của người dân.

MỸ

Tại Hoa Kỳ, tính hợp pháp của súng in 3D và các file CAD vẫn chưa được thống nhất.

Việc sản xuất bất kỳ loại súng nào mà máy dò kim loại không thể phát hiện được là bất hợp pháp theo luật. Súng in 3D thường được làm từ PLA hoặc ABS và do đó không được phép sử dụng ở Hoa Kỳ, vì các thiết kế hợp pháp cho súng cầm tay yêu cầu phải lắp một tấm kim loại vào thân súng.

Một số tiểu bang cho phép sở hữu súng đã tự đưa ra chính sách riêng về súng in 3D. Ví dụ, California đã thông qua luật yêu cầu súng in 3D phải được phê duyệt và đăng ký hợp lệ. Nhưng đối với súng, luật tương đối lỏng lẻo đã tồn tại ở một số bang của Hoa Kỳ, súng in 3D đã được chứng mình là một vấn đề nan giải hơn ở Úc (thông tin chi tiết bên dưới) – Quốc gia có luật chống súng nghiêm ngặt hơn nhiều.

Phần lớn tranh cãi liên quan đến luật súng in 3D ở Hoa Kỳ đã được dấy lên sau khi Wilson giới thiệu Liberator, Chính phủ Hoa Kỳ đã mạnh tay đẩy lùi các mẫu súng có thể in 3D và coi là chúng vi phạm Quy định về Vũ khí quốc tế (ITAR). Tuy nhiên, Wilson đã đệ đơn kiện dân sự liên bang chống lại Bộ Ngoại giao.

Vào năm 2015, công ty của Wilson, Defense Distributed, đã đệ đơn kiện chính phủ để đáp lại việc lợi dụng ITAR để hạn chế quyền tự do ngôn luận của họ.

Vào tháng 9 năm 2016, Tòa án phúc thẩm Hoa Kỳ của Khu Vực Năm đã từ chối cáo buộc của Wilson, tuyên bố rằng các mối quan ngại về an ninh quốc gia quan trọng hơn quyền tự do ngôn luận của Defense Distributed’s First Amendment. Tuy nhiên, cuối cùng, vào năm 2018, vụ kiện đã được giải quyết, tạo tiền lệ pháp lý mới để các bản thiết kế có thể hoạt động trở lại trực tuyến một cách hợp pháp.

Thỏa thuận dàn xếp này không được nhiều bang của Mỹ đón nhận, 9 bang trong số đó đã cùng nhau đệ đơn kiện chính quyền Trump vì đã cho phép đưa súng in 3D trở lại internet.

Cuối năm 2018, một thẩm phán liên bang ở Seattle đã đưa ra lệnh cấm tạm thời để ngăn Defense Distributed phát hành các file súng in 3D. Vào năm 2019, chính thẩm phán đó đã ra phán quyết rằng việc chính quyền Trump đảo ngược quyết định của chính quyền Obama về việc cấm đăng các bản thiết kế súng lên mạng là bất hợp pháp. Điều này có nghĩa là Defense Distributed không thể chia sẻ bản thiết kế súng in 3D trực tuyến.

Tuy nhiên, tranh cãi ở Mỹ vẫn tiếp tục nổ ra với 20 bang hiện đang kiện chính phủ liên bang về việc Chính quyền cho phép mọi người chia sẻ bản thiết kế súng in 3D trực tuyến.

Tại thời điểm viết bài, vẫn chưa rõ Cơ quan quản lý của Joe Biden sẽ thực hiện những hành động nào đối với súng in 3D.

ÚC

Cảnh sát Gold Coast phát hiện vũ khí tự động in 3D.

Không có quốc gia nào gặp nhiều rắc rối pháp lý với súng in 3D như Úc. Luật vũ khí nghiêm ngặt của họ đã hạn chế việc tiếp cận vũ khí thông thường. Vì vậy, một số bộ phận đã chuyển sang in 3D để lách luật.

Để ngăn cản sự tràn lan của súng in 3D, New South Wales đã thông qua luật coi việc sở hữu file súng in 3D đồng nghĩa với việc sở hữu súng in 3D. Vào năm 2015, đã thêm vào đạo luật súng ống một điều khoản có nội dung “Cá nhân không được sở hữu bản thiết kế kỹ thuật số để sản xuất súng trên máy in 3D hoặc trên máy phay điện tử… [hoặc đối mặt với] hình phạt tối đa: phạt tù trong 14 năm. ”

CHÂU ÂU

Khẩu súng Tendai Muswere được in 3D (Nguồn: Cảnh sát Metropolitan)

Khi xem xét các khu vực đã tải xuống file Liberator nhiều nhất, bạn sẽ thấy rằng hầu hết các quốc gia top đầu đều nằm ở Châu Âu. Trong hai ngày đầu khẩu súng in 3D nổi tiếng của Wilson xuất hiện trên internet, nó được tải xuống nhiều nhất ở Tây Ban Nha, tiếp theo là Mỹ, Brazil, Đức và Vương quốc Anh.

Vương quốc Anh đặc biệt lo ngại về sự gia tăng của súng in 3D, gọi chúng là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia. Vào năm 2013, Bộ Nội vụ Vương quốc Anh đưa ra các quy định chặt chẽ hơn về súng in 3D hoặc các bộ phận của súng, khiến việc chế tạo, mua hoặc bán chúng ở Vương quốc Anh bị coi là bất hợp pháp. Vào cuối năm 2019, người đầu tiên ở Anh đã bị kết tội chế tạo súng bằng máy in 3D.

CHÂU Á & TRUNG ĐÔNG

 Súng lục ZigZag của Yoshitomo Imura (Nguồn: Mashable)

Ngay sau khi thiết kế của Wilson xuất hiện, công dân Nhật Bản Yoshitomo Imura đã thiết kế và in một khẩu súng lục ổ quay sáu viên được gọi là ZigZag. Chính phủ đã kết án anh ta hai năm tù vì súng in 3D đồng thời cảnh cáo những người khác.

Tại Singapore, việc sở hữu một khẩu súng in 3D có thể bị kết án tử hình, ngay cả khi đó là một khẩu súng hơi. Ngay cả việc sở hữu các bản thiết kế kỹ thuật số cũng bị coi là trọng tội.

Trung Quốc cũng đã thực hiện các biện pháp cực đoan để giám sát và ngăn chặn súng in 3D và các loại vũ khí khác xuất hiện. Cảnh sát ở Trùng Khánh yêu cầu tất cả các công ty có máy in 3D phải đăng ký mình là “ngành đặc biệt”, yêu cầu cung cấp thông tin về các thiết bị đang được sử dụng, các biện pháp an ninh mà họ có và thậm chí cả thông tin về tất cả nhân viên.